مشخصات کلی نژاد آلابای
خلق و خو: وفادار، شجاع، آرام
طول عمر: ۱۲ تا ۱۵ سال
وزن: نر ها 50 الی 80 کیلو گرم، ماده ها 40 الی 65 کیلو گرم
قد: 64 الی 72 سانتی متر
جثه: بزرگ
خاستگاه: آسیای مرکزی
قیمت خرید نژاد در ایران: 15 تا 25 میلیون
دوست داری یه توله سگ یا گربه داشته باشی؟
برای مشاوره رایگان درباره گربه ها و سگ ها میتونید با مشاوران تماس بگیرید.
جدول محتوا
سگ نژاد آلابای، که با نام شپرد آسیای مرکزی (Central Asian Shepherd) نیز شناخته می شود، یکی از قدرتمند ترین و اصیل ترین نژاد های سگ نگهبان در جهان است. این نژاد با جثه عظیم، غریزه حفاظتی بی نظیر و وفاداری عمیق، نه تنها به عنوان محافظ گله ها و اموال، بلکه به عنوان یک همراه وفادار و باشکوه در میان علاقه مندان به سگ ها جایگاه ویژه ای دارد. چشمان هوشیار و نافذ این سگ چنان محیط اطراف را کاوش می کند که گویی همیشه آماده دفاع از قلمروش است. علی رغم ظاهر ترسناک، آلابای می تواند محبت و آرامشی را به نمایش بگذارد که او را به حیوانی دوست داشتنی و خاص تبدیل می کند.
این نژاد با ترکیبی از قدرت، هوش و استقلال برای افرادی مناسب است که به دنبال یک سگ نگهبان متمایز و قابل اعتماد هستند. با این حال، نگهداری از آلابای نیازمند تعهد، تجربه و توجه ویژه است. تیم گلبا در این مقاله، به بررسی جامع تاریخچه، ویژگی های ظاهری و رفتاری، نیاز های نگهداری و سایر جنبه های این نژاد می پردازیم تا راهنمایی کامل برای خرید سگ به علاقه مندان ارائه دهیم.
تاریخچه آلابای
آلابای یکی از قدیمی ترین نژاد های سگ در جهان است و برخی معتقدند که ممکن است قدمتی بیش از ۵۰۰۰ سال داشته باشد. ریشه های این نژاد به مناطق آسیای مرکزی، از جمله ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان، افغانستان و بخش هایی از مغولستان و چین باز می گردد. این سگ ها در محدوده وسیعی از دریای خزر تا شمال غربی چین و از اورال جنوبی تا آسیای صغیر پرورش یافتند و به عنوان محافظ گله ها در برابر شکارچیانی مانند گرگ و خرس و همراه کاروان ها در مسیر جاده ابریشم مورد استفاده قرار گرفتند.
برخی شواهد نشان می دهد که آلابای ها از گونه ای گرگ به نام Canis lupus یا گرگ آسیای جنوب شرقی منشأ گرفته اند، فرایندی که بین ۴۰۰۰ تا ۱۴,۰۰۰ سال پیش رخ داده است. این نژاد به دلیل توانایی تحمل شرایط سخت آب‌وهوایی، از کوهستان های یخ زده تا بیابان های خشک مانند کاراکوم، در میان چوپانان و عشایر محبوب شد. برای قرن ها، آلابای همراه چوپانان و اشراف آسیای مرکزی بود و به عنوان نمادی از قدرت و وفاداری شناخته می شد.
تا اواخر قرن بیستم، این نژاد به دنیای غرب راه نیافت، اما در کشور های آسیای مرکزی، به ویژه ترکمنستان و روسیه، همچنان جایگاه ویژه ای داشت. آلابای های ترکمن و روسی به دلیل قدرت و اصالتشان شهرت جهانی یافتند. امروزه، آلابای در کشور هایی مانند ایران، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان رایج است، اما در اروپا و آمریکا کمتر دیده می شود.
خصوصیات ظاهری آلابای
آلابای سگی تنومند و عضلانی با ظاهری قدرتمند است که هوشیاری، چابکی و وقار را به نمایش می گذارد. قد این نژاد بین ۶۵ تا ۷۸ سانتی متر و وزن آن بین ۴۰ تا ۷۹ کیلو گرم است. نرها ظاهری قوی و مردانه دارند، در حالی که ماده ها کمی ظریف ترند، بدون اینکه ضعف ساختاری نشان دهند.
سر
آلابای سری بزرگ، چهار گوش و متناسب با بدن دارد که با نگاهی هوشیار، متمرکز و مطمئن، حس اقتدار را منتقل می کند. جمجمه پهن و پیشانی صاف است، با خطوطی نرم که به پوزه متصل می شود. پوست ضخیم در نواحی صورت و گردن گاهی چین و چروک های ملایمی ایجاد می کند که به ویژه در حالت استراحت یا تمرکز سگ، به ظاهر باوقار و متفکرانه آن می افزاید.
چشمان
چشمان آلابای کوچک، بادامی شکل و عمیق اند، با رنگ های تیره (معمولاً قهوه ای تیره یا مشکی) که حالتی محتاط، کنجکاو و هوشیار به سگ می بخشند. این چشمان گویی همیشه محیط اطراف را زیر نظر دارند و به ندرت چیزی از دیدشان پنهان می ماند. فاصله مناسب بین چشمان، به چهره سگ تعادل و جذابیتی خاص می دهد.
گوش
گوش ها کوچک، مثلثی و آویزان اند و با موهای کوتاه و متراکم پوشیده شده اند. این گوش‌ها نزدیک به سر قرار دارند و به دلیل حساسیت بالا، به صدا های محیط به سرعت واکنش نشان می دهند. در برخی مناطق، گوش های آلابای به صورت سنتی بریده می‌شود، اما این عمل در بسیاری از کشور ها غیر قانونی یا غیر ضروری تلقی می شود، زیرا گوش های طبیعی به محافظت در برابر سرما و گردوغبار کمک می کنند.
پوزه
پوزه آلابای کوتاه، پهن و قوی است، با لب های ضخیم و آویزان که به آرواره های بسیار محکم و قدرتمند متصل می شوند. این ساختار به سگ توانایی گاز گرفتن قوی و دفاع مؤثر می دهد. بینی معمولاً بزرگ و مشکی است، اگر چه در سگ های با پوشش روشن تر ممکن است رنگ بینی کمی روشن تر باشد. پوزه با جمجمه هماهنگ است و ظاهری متعادل به سر می بخشد.
بدن
بدن آلابای عضلانی، خشک و متعادل است و برای تحمل شرایط سخت و فعالیت های سنگین طراحی شده است. گردن کوتاه، قوسی و بسیار عضلانی است و به شانه های قوی و پهن متصل می شود. خط پشت (تاپ لاین) صاف و مستقیم است و تا پایه دم ادامه دارد، که نشان دهنده تعادل و استحکام ساختاری است.
قفسه سینه عمیق، پهن و با دنده های کمی برجسته است و تقریباً نیمی از ارتفاع کل بدن را تشکیل می دهد، که ظرفیت ریه بالایی را برای استقامت فراهم می کند. شکم سفت و کمر محکم و کوتاه، به سگ ظاهری فرز، چابک و غیر تنبل می دهد. استخوان های ران برجسته اند و به ساختار بدنی متمایز و قدرتمند این نژاد کمک می کنند.
شانه و سینه
شانه های آلابای قوی، عضلانی و زاویه دارند و به پاهای جلویی استحکام و تعادل می بخشند. پاهای جلویی صاف، موازی و با استخوان بندی محکم اند. پنجه ها بزرگ، گرد و قوی با بالشتک های ضخیم و مقاوم اند که مانند کمک فنر در زمین های ناهموار عمل می کنند و از مفاصل در برابر فشار محافظت می کنند. آرنج ها نزدیک به بدن قرار دارند و بخلوق ها (قسمت بالایی بازو) بلند و عضلانی اند. این ساختار باعث می شود آلابای در حین حرکت چابک، قدرتمند و با استقامت باشد.
پوشش
پوشش آلابای دو لایه و بسیار مقاوم است، که برای محافظت در برابر آب و هوای سخت، از سرمای شدید تا گرمای خشک، طراحی شده است. لایه بیرونی کوتاه یا متوسط، متراکم، زبر و مقاوم در برابر آب است، در حالی که لایه زیرین نرم، ضخیم و عایق مانند است که در فصول سرد گرما را حفظ می کند. مو ها در نواحی صورت، پاها و گوش ها کوتاه تر و در نواحی پهلو ها، دم و گردن بلندتر و پرپشت ترند. خز دم به ویژه بلند و پر مو است و ظاهری با شکوه به آن می بخشد.
رنگ های پوشش متنوع اند و شامل سفید، سیاه، خاکستری، قرمز، حنایی، راه‌راه (brindle) یا ترکیبی از این رنگ هاست. برخی آلابای ها ماسک های سیاه، سفید یا چند رنگ روی صورت دارند که به جذابیت چهره شان می افزاید. این پوشش نه تنها زیبا، بلکه کاربردی است و به سگ امکان می دهد در شرایط محیطی سخت دوام بیاورد.
دم
دم آلابای بلند، پرمو و گاهی با انحنای ملایم است. در حالت استراحت، دم پایین و آویزان است، اما هنگام حرکت، هیجان یا هوشیاری، دم بالا می آید و گاهی به صورت قوسی ملایم خم می شود. مو های پر پشت دم، به ویژه در نوک آن، ظاهری باشکوه به سگ می دهند. در برخی فرهنگ ها، دم نیز به صورت سنتی کوتاه می شود، اما دم طبیعی به تعادل و زیبایی سگ کمک می کند.
پا ها و ران
پا های عقبی آلابای پهن، قوی و با مفصل های محکم و زاویه دارند، که بدون انحراف به داخل یا خارج، تعادل و قدرت را تضمین می کنند. ران های بالایی بلند و عضلانی اند، در حالی که ران های پایینی کوتاه اما بسیار پرورش یافته اند. این ساختار به سگ توانایی پرش، دویدن سریع و استقامت در زمین های ناهموار را می دهد. پنجه های عقبی، مانند پنجه های جلویی، بزرگ، قوی و با بالشتک های ضخیم اند که از سگ در برابر سطوح سخت محافظت می کنند. زاویه مناسب مفصل زانو و خرگوشی (hock) به آلابای امکان حرکت روان و قدرتمند را می دهد، که برای وظایف نگهبانی و گله داری حیاتی است.
خصوصیات رفتاری آلابای
آلابای ها شخصیتی مستقل، با وقار و تا حدی محتاط دارند، اما با انسان هایی که با آن ها پیوند برقرار می کنند، بسیار مهربان و وفادارند. این وفاداری گاهی سازگاری با محیط جدید را برای یک آلابای بالغ دشوار می کند، اما آموزش اولیه را آسان تر می کند، زیرا آن ها تمایل دارند صاحب خود را راضی نگه دارند. این سگ ها ذهنی هوشیار و غریزه ای قوی دارند و می توانند رگه ای از آرامش و متانت را نشان دهند که آن ها را جذاب تر می کند.
به دلیل غریزه نگهبانی قوی، ممکن است به غریبه ها یا حیوانات نا آشنا واکنش محتاطانه یا پر خاشگرانه نشان دهند و نیاز به نظارت در محیط های چند حیوانی دارند. آن ها با کودکان معمولاً مهربان هستند، اما به دلیل جثه بزرگ و غریزه حفاظتی، بهتر است از تولگی با کودکان بزرگ تر رشد کنند. آلابای به سرعت با غریبه ها صمیمی نمی شود و می تواند به یک سگ نگهبان بی نظیر تبدیل شود، اما این رفتار نشانه پر خاشگری نیست، بلکه بخشی از طبیعت محافظ آن هاست.
این نژاد به سر و صدا یا تغییرات ناگهانی حساس است و گاهی ترجیح می دهد در قلمروش آرام نگهبانی کند، که آن ها را برای افرادی که به دنبال سگی مستقل و قدرتمند هستند، مناسب می کند.
مزایا و معایب
هر نژاد سگی یکسری مزایا و معایب دارد که مزایا و معایب سگ آلابای نیز به شرح زیر است:
مزایا
-
- نگهبانی بی نظیر: آلابای یکی از بهترین سگ های نگهبان است که با هوشیاری و شجاعت از قلمرو و خانواده اش محافظت می کند.
- وفاداری عمیق: این نژاد رابطه ای قوی و عاطفی با صاحب خود برقرار می کند.
- سازگاری با شرایط سخت: پوشش مقاوم و بدن قوی، آلابای را برای آب و هوای متنوع مناسب می کند.
- عمر طولانی: با مراقبت مناسب، می تواند تا ۱۷ سال عمر کند.
- قدرت و چابکی: توانایی انجام وظایف سنگین مانند نگهبانی و گله داری.
معایب
-
- نیاز به مراقبت با تجربه: آموزش و کنترل آلابای برای صاحبان بی تجربه دشوار است.
- نیاز به فضای بزرگ: برای آپارتمان های کوچک مناسب نیست و به حیاط محصور نیاز دارد.
- غریزه حفاظتی قوی: ممکن است با غریبه ها یا حیوانات دیگر پر خاشگر شود.
- هزینه های بالا: غذا، مراقبت های بهداشتی و آموزش هزینه بر هستند.
- پارس شبانه: می تواند برای همسایگان مزاحمت ایجاد کند.
سطح انرژی آلابای
آلابای ها سگ هایی با سطح انرژی متوسط هستند که برای نگهبانی و گله داری طراحی شده اند. به دلیل پیشینه محافظتی، آن ها از گشت زنی در قلمرو و فعالیت های بدنی لذت می برند. این نژاد حداقل به یک ساعت فعالیت روزانه، شامل پیاده روی سریع، بازی در حیاط محصور یا گشت زنی، نیاز دارد. حصار اطراف باید بلند و ایمن باشد، زیرا آلابای با جثه قوی اش می تواند به راحتی موانع را دور بزند.
فعالیت های ذهنی مانند آموزش دستورات یا حل پازل های سگ نیز برای تخلیه انرژی و حفظ هوشیاری آن ها مفید است. اگر انرژی شان تخلیه نشود، ممکن است رفتار های مخربی مانند پارس بیش از حد نشان دهند. با این حال، در خانه معمولاً آرام هستند و ترجیح می دهند در گوشه ای دنج استراحت کنند، که آن ها را برای افرادی با سبک زندگی متعادل مناسب می کند.
نگهداری از آلابای
نگهداری از آلابای نیازمند تعهد و توجه ویژه است، به ویژه به دلیل جثه بزرگ و غریزه نگهبانی آن ها. توله های این نژاد انرژی زیادی دارند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند، اما با بالغ شدن، نیاز هایشان متعادل تر می شود. شانه زدن مو ها باید حداقل دو بار در هفته انجام شود تا از گره‌خوردن جلو گیری شود، به ویژه در فصل بهار و تابستان که ریزش مو (به اصطلاح “طوفان خز”) به اوج می رسد. حمام گهگاهی با شامپوی مخصوص سگ ضروری است تا پوست و مو سالم بمانند.
ناخن ها باید یک یا دو بار در ماه کوتاه شوند؛ اگر صدای برخورد ناخن ها با زمین شنیده شود، نشانه بلند شدن بیش از حد آن هاست. گوش ها باید هفتگی با پنبه مرطوب و پاک کننده تمیز شوند تا از عفونت هایی با علائمی مانند بوی بد یا خارش جلو گیری شود. مسواک زدن دندان ها دو تا سه بار در هفته برای پیشگیری از بیماری های لثه توصیه می شود، و مسواک روزانه برای سلامت دهان مناسب است. بررسی منظم گوش و دهان برای جلو گیری از عفونت ضروری است. میتوانید از خدمات گرومینگ پت شاپ فرشته استفاده کنید
آلابای برای زندگی در خانه کنار خانواده مناسب است، اما به دلیل نیاز به فضای بزرگ، آپارتمان ها برای آن ها مناسب نیستند. حیاط محصور با حصار بلند برای فعالیت های روزانه و گشت زنی آن ها ضروری است.
آموزش آلابای
آموزش آلابای به دلیل استقلال ذاتی این نژاد می تواند چالش برانگیز باشد، اما با صبر و روش های مثبت امکان پذیر است. این سگ ها به دلیل تمایل به رضایت صاحب خود، آموزش اولیه را نسبتاً خوب می گذرانند، اما غریزه نگهبانی قوی آن ها ممکن است مانع اطاعت کامل شود. دستورات پایه مانند «بیا»، «بنشین» و «بمان» باید از ۸ هفتگی آموزش داده شوند.
به دلیل روحیه مستقل، آموزش باید با مهربانی و بدون رفتار خشن انجام شود، زیرا به تنبیه واکنش منفی نشان می دهند. اجتماعی کردن از تولگی برای کاهش محتاط بودن با غریبه ها و سازگاری با محیط های جدید ضروری است. گشت زنی بدون قلاده به دلیل غریزه حفاظتی توصیه نمی شود، و آموزش برای کنترل این رفتار در فضا های باز اهمیت دارد. همکاری با مربی حرفه ای برای صاحبان بی تجربه می تواند بسیار مفید باشد.
سلامتی و بیماری آلابای
آلابای ها به‌طور کلی نژاد سالمی هستند، اما به دلیل جثه بزرگ، ممکن است به برخی بیماری ها حساس باشند. این نژاد تحمل متوسطی در برابر درد دارد و حتی زخم های جزئی می تواند برایشان آزار دهنده باشد. بیماری های شایع شامل موارد زیر است:
- دیسپلازی مفصل ران و آرنج: باعث لنگش و تورم مفاصل می شود و در سگ های بزرگ جثه رایج است.
- نفخ شکم: تورم ناگهانی و خطرناک که با علائمی مانند بی قراری یا تنفس دشوار همراه است.
- انگل های روده ای: از طریق آب یا خاک آلوده منتقل می شود و نیاز به درمان دامپزشکی دارد.
- اپیدرمولیز بولوسا: یک بیماری نادر پوستی که باعث تاول می شود.
- سایر مشکلات: مشکلات قلبی، ناشنوایی، گلوکوم و آرتروز نیز ممکن است رخ دهند.
استفاده از وسایل بهداشتی و آزمایش های بهداشتی توصیه شده شامل ارزیابی مفاصل و معاینه منظم دامپزشکی است. هنگام خرید توله، بررسی سلامت والدین برای پیشگیری از بیماری های ارثی ضروری است. معاینات منظم، واکسیناسیون و پیشگیری از انگل ها به افزایش طول عمر این نژاد (۱۲ تا ۱۷ سال) کمک می کند.
تغذیه آلابای
تغذیه آلابای باید با دقت انتخاب شود تا نیاز های انرژی این نژاد تنومند را تأمین کند. غذای خشک باکیفیت یا غذای خانگی با تأیید دامپزشک، حاوی پروتئین بالا (۲۸-۳۰٪)، چربی های سالم (۸-۱۰٪) و ویتامین های ضروری، مناسب است. این نژاد روزانه به مقدار قابل توجهی غذا نیاز دارد که باید در دو وعده تقسیم شود. منابع پروتئینی مانند مرغ، گوساله، ماهی و تخم مرغ توصیه می شود، و افزودن سبزیجات پخته مانند هویج یا کدو می تواند به سلامت گوارش کمک کند.
آلابای به طور طبیعی تنومند است، و وزن باید با فعالیت و سن هماهنگ باشد. از دادن غذا های مضر مانند شکلات، غذا های چرب یا شیرین خود داری کنید، زیرا می تواند باعث مشکلات گوارشی شود. آب تمیز و تازه باید همیشه در دسترس باشد. برای تنظیم رژیم غذایی یا نگرانی درباره وزن، مشورت با دامپزشک ضروری است.
قیمت آلابای
قیمت توله آلابای بسته به اصالت، پرورش دهنده و شجره نامه متفاوت است. در ایران، یک توله با کیفیت از پرورش دهندگان معتبر ممکن است بین ۵ تا ۲۰ میلیون تومان یا بیشتر هزینه داشته باشد. توله های پرورش یافته برای نگهبانی یا با شجره نامه معتبر گران تر هستند. هنگام خرید، از سلامت توله و والدین مطمئن شوید و از پرورش دهندگان غیر معتبر اجتناب کنید. علاوه بر هزینه اولیه، هزینه های نگهداری مانند غذا، نظافت و مراقبت های بهداشتی نیز باید در نظر گرفته شود.
کلام آخر
آلابای نژادی استثنایی است که با قدرت بی نظیر، وفاداری عمیق و تاریخچه ای غنی، انتخابی بی همتا برای افراد با تجربه است. این سگ ها، که به عنوان نگهبانان کهن آسیای مرکزی شناخته می شوند، با ظاهر تنومند، غریزه حفاظتی و آرامش گاه به گاه خود، قلب هر صاحب سگی را تسخیر می کنند. با این حال، نیاز به فضای بزرگ، آموزش مداوم و مدیریت غریزه نگهبانی، آن ها را برای همه مناسب نمی کند. همان طور که یک متخصص گفته است: «آلابای برای هر صاحب سگی مناسب نیست، اما وقتی ترکیب سگ و صاحب درست باشد، هیچ حیوانی نمی‌تواند با این نگهبان باشکوه برابری کند.»
اگر آماده تعهد به نیاز های این نژاد، از آموزش زودهنگام تا فعالیت‌های روزانه هستید، آلابای می‌تواند سال ها قدرت، وفاداری و همراهی بی نظیر به زندگی شما بیاورد. تصمیم به نگهداری از این نژاد باید با آگاهی کامل از مسئولیت های آن گرفته شود.
